مبانی فلسفی حقوق بشر از دیدگاه آیت الله مطهری

دکتر محمد سالم محسنی

چکیده:

حقوق بشر ریشه در اندیشه‌های فلسفی دارد و بر اساس نوع جهان‌بینی و انسان‌شناسی فهم و تفسیر می‌شود؛ از این‌رو، هر مکتب فلسفی بر اساس اصول و مبانی خاصی به تعریف و تفسیر این حقوق می‌پردازد. در این میان، شهید مطهری بر اساس جهان‌بینی الهی و آموزه‌های اسلامی به حقوق بشر نگریسته و آن را نقد و ارزیابی کرده است. این تحقیق مبانی فلسفی حقوق بشر را در اندیشه شهید مطهری بررسی کرده و به این نتیجه دست‌یافته است که از دیدگاه وی چون انسان آفریده خداوند و تابع قوانین کلی خلقت و اراده تکوینی خداوند است، حقوق بشر را نیز باید در ارتباط با مبدأ هستی و غایت آفرینش معنا و تفسیر کرد. بنابراین اصل توحید، غایت‌مندی خلقت و هماهنگی نظام تکوین و تشریع، مبانی هستی‌شناختی حقوق بشر به شمار می‌آیند. از سوی دیگر، چون انسان ترکیب یافته‌ای از جسم و روح و بهره‌مند از استعدادهای فطری گوناگون است، دوساحتی بودن وجود انسان، استعدادهای فطری و اختیار، مبانی انسان‌شناختی حقوق بشر شمرده می‌شوند. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.

کلید واژه­ها:

مبانی فلسفی حقوق بشر، اصل توحید، هدف‌مندی آفرینش، استعدادهای فطری، اختیار.

پرسش و پاسخ: